Święta Bożego Narodzenia na Cyprze
Święta Bożego Narodzenia na Cyprze wyglądają zdecydowanie inaczej niż te, do których jesteśmy przywiązani w naszej tradycji katolickiej. Pierwszą zasadniczą różnicą jest to, że na Cyprze – na części greckiej – dominującą religią jest prawosławie (Eastern Orthodox Church), natomiast na części tureckiej, jak nie trudno się domyślić panuje islam. My jednak się skupimy na tradycjach, które są charakterystyczne dla części południowej wyspy, czyli prawosławnej. To co może zaskoczyć turystę (np. praktykującego katolika) jest to, że wigilia nie jest najważniejszym dniem celebrowanym przez Cypryjczyków. Oczywiście na stole pojawiają się już wykwintne potrawy i św. Mikołaj obdarowuje prezentami, ale większość osób tego dnia np. udaje się na miasto, aby przyjemnie spędzić czas ze znajomymi lub rodziną na świeżym powietrzu. I nie ma co się dziwić, bo temperatura na dworze, która wynosi 18 stopni zachęca jak najbardziej do wyjścia. Na ulicach nie brakuje także pięknych świątecznych dekoracji. W Nikozji jest organizowana w tym dniu Street Parade (w tym roku to już będzie szóste z rzędu tego typu wydarzenie), podczas której mamy okazję pomaszerować ulicami w centrum stolicy Cypru przy dźwiękach nietuzinkowej muzyki wśród rodowitych Cypryjczyków. Program imprezy tutaj: Nicosia Street Parade.
Najważniejszym dniem podczas świąt Bożego Narodzenia na Cyprze jest 25 grudnia, kiedy to Cypryjczycy zasiadają przy suto zastawionym stole. Chociaż tradycja, według której każdy Cypryjczyk tuczył prosię i przyrządzał specjalnie na bożonarodzeniowy stół odeszła już do lamusa to nadal wieprzowina jest rarytasem, którego nie może zabraknąć podczas świątecznego poczęstunku. Rodzina często zasiada na tarasie a nie w domu, aby delektować się wykwintnymi potrawami, jeśli pogoda jest sprzyjająca.
Wśród innych przysmaków znajdziemy także tego typu potrawy:
• Lountza – czyli polędwica serwowana z grillowanym serem halloumi (produkowanym z mleka owczego i koziego, czasem też z dodatkiem krowiego),
• Loukanika – czyli wędzone kiełbaski (z dodakiem wina),
• Bożonarodzeniowe ciasto cypryjskie – inspirowane recepturą brytyjską „Christmas pudding”, jednak wzbogacone cypryjskim brandy,
• Kourambiedes – lukrowane ciasteczka z migdałami,
• Vassilopitta – tradycyjny wypiek przyrządzany na Dzień św. Bazylego (Nowy Rok). Ciasto krojone jest na kawałki i dzielone pomiędzy członków rodziny w kolejności od najstarszego do najmłodszego. Osobę, która znajdzie monetę w swoim kawałku ciasta, szczęście nie opuści przez cały nastepny rok.
Niewątpliwie do szczęściarzy należą najmlodsi na Cyprze, ponieważ według cypryjskiej tradycji to św. Bazyli obdarowuje dzieci prezentami w Nowy Rok.
Jednakże, jak już wcześniej zostało wspomniane św. Mikołaj także dotarł na wyspę Cypr i pojawia się tam zawsze 24 grudnia. Tak więc dzieci cypryjskie otrzymują prezenty zarówno od św. Mikołaja jak i od Bazylego.
Życzenia świateczne, które możemy usłyszeć na Cyprze wyglądają następująco:
Καλά Χριστούγεννα! (Wesołych Świąt!)
Χρόνια πολλά! (Wszystkiego najlepszego!)
Możemy też napisać takie oto dłuższe zyczenia:
Χρόνια πολλά σε όλους, με υγεία, ευτυχία, Καλή Χρονιά να έχουμε.
Πάντα κάνουμε την ευχή, ο νέος χρόνος να είναι καλύτερος από τον
προηγούμενο. Πως συμβαίνει όμως, πάντα, κάθε χρονιά να λέμε ότι κάθε
πέρυσι και καλύτερα!!!
(Wszystkiego najlepszego dla wszystkich, zdrowia, szczęścia, szczęśliwego nowego roku.
Zawsze miej nadzieję, że Nowy Rok będzie lepszy, niż poprzedni).